Doğum Sonrası
DOĞUM SONRASI
Doğum sonrası akıntı ne zaman biter?
Gebelikte plasentanın yapışmış olduğu endometriumdan ayrıldıktan sonra bir yara yüzeyi meydana gelir.Bu yara yüzeyinden olan akıntı vajen yoluyla dışarı atılır. Doğumu takiben rahimden gelen bu akıntıya ‘Löşi ‘ denir. Löşinin içinde plasentanın bulunduğu damarlardan çıkan kan ve nekrotik desidua bulunur. Lohusalığın ilk günlerindeki akıntıya Löşi Rubra denir. Löşi Rubra bol miktarda kan içerir. Bu kan açık olan uterus damarlarından sızar. Ayrıca amnion sıvısı artıkları, desidua parçacıkları, verniks ve bazen mekonyum da löşi rubra içinde bulunur. Birkaç gün sonra Löşinin pembe ile kahverengi arası renk alması ve kıvamının koyulaşması ile Löşi Seroza halini alır. Löşi seroza içinde kan, eksuda, lokosit ve desidua bulunur.
İkinci haftadan sonra löşinin rengi açılır ve krem gibi beyaz bir renk alır Buna Löşi Alba denir. Lohusalık döneminde löşinin miktarı 500- 1000 cc arasında değişir. Enfeksiyon, emzirme, serviks ya da vajen yırtıkları löşinin miktarını etkiler. Bu akıntı yaklaşık 6 hafta sürer.
Doğum sonrası rahim ne zaman eski haline döner?
Doğumdan hemen sonra rahimin boyu 15 cm, genişliği 12 cm, kalınlığı 10 cm kadardır. Yassı armut şeklindeki uterus ortalama 1 kilo ağırlıktadır. Plasentanın çıkışından hemen sonra rahim göbeğin biraz altına kadar iner ve doğumu izleyen 1. günden itibaren rahim ağırlığı azalmaya başlar. Birinci haftada 500 gr ve 2. haftada 200 gr. ağırlığında olan uterus lohusalık döneminin sonunda yani doğumdan sonraki 6 haftanın sonunda 50-60 gr. ağırlığına ulaşır. Hamilelik öncesinde 30-40 gr olan uterus doğum yapmışlarda tam olarak bu eski halini almaz, biraz daha irice kalır.
Doğum sırasında 10 cm kadar açılan ve kağıt kadar incelen rahim ağzı da doğumdan hemen sonra hızla kapanamya başlar ve 1. haftanın sonunda 1 cm açıklık kalır. Rahim ağzının da tamamen eski halini alması 6 haftayı bulur, vajinal doğum yapanlarda rahim ağzı enlemesine oval bir şekilde izlenirken sezaryen doğum yapmışlarda hiç doğum yapmamış bayanlar gibi yuvarlak olarak izlenir.
Doğum sonrası egzersiz yapmaya ne zaman başlanabilir?
Gebelik boyunca genişleyen ve esneyen karın kasları ve pelvik kaslar genellikle 40 gün yani yaklaşık 6 hafta sonra toparlanır. Vajinal doğum yapmış lohusalar kısa bir süre sonra egzersize başlayabilirler. Daha ciddi Egzersizlere 6 haftadan sonra başlanılabilir. Ancak kasları çok fazla zorlayan egzersizlerden kaçınılmalıdır.
Normal doğum yapanlar egzersizlere daha erken başlayabilirler. Sezaryenlerde ise doktor tavsiyesi önemlidir. Sezaryen sonrası dikişler olacağı için özellikle zorlayıcı karın egzersizleri biraz daha geç başlayabilir. Sezaryenden sonra karın ve göbek yağlarını eritmek için egzersiz hareketleri:
Bu konuda en faydalı egzersiz mekik hareketidir ancak çoğunlukla tek başına yeterli olamaz. Çünkü bölgesel yağ yakma (bölgesel kilo eritme) diye birşey mümkün değildir. Bu nedenle bütün vücudu çalıştıracak ve yeterli düzeyde kalori harcanmasını sağlayacak egzersizler yapılmalıdır. Örneğin günde bir defa çekebildiğiniz kadar çok mekik çekmek, haftada en az 3-4 gün yarım saat yürüyüş veya 20-30 dakika koşu göbek yağlarının erimesi ve bütün vücudun forma girmesi için çoğunlukla yeterli olacaktır. Bunun dışında yapma imkanı olanlar için yüzme, plates gibi her tür spor faydalı olacaktır. Düzenli ve doğru beslenme kurallarına uyulmadıkça egzersizler çoğunlukla fayda sağlamayacaktır.
Doğum sonrası ne zaman banyo yapabiliriz?
Vajinal doğum yapan bayanlar doğumdan hemen sonra banyo yapabilirler. Sezaryen sonrası ise dikişin üzerini örten materyale bağlı olarak genellikle 3. günden itibaren banyo yapabilirler. Banyonun lohusalık döneminde oturarak değil de ayakta duş şeklinde yapılması önemlidir. Çünkü doğum sırasında 10 cm açılan rahim ağzı yani serviksin açıklığı doğumu izleyen ilk 1 haftada 1 cm e iner. Serviksin tamamen iyileşmesi yaklaşık 6 hafta alır. Açık olan serviksden vajina yolu ile alınabilecek bir mikrop kolaylıkla rahim iç zarına ilerleyerek enfeksiyona neden olabilir. Löşi de içeriği açısından enfeksiyona çok müsait bir ortamdır. Ayrıca kanamalar kesilene kadar küvet, jakuzi ve havuza girmek de sakıncılı olabilmektedir.
Doğum sonrası eski kiloma nasıl kavuşurum?
Doğumdan sonraki ilk hafta yaklaşık olarak 5-6 kilo kaybedilir. Bu bebeğin , amniotik sıvının ve plasentanın ağırlığıdır. Hamilelik sonrası eski hale dönmekde doğumda alınan kilonun miktarı önemlidir. İdeal olarak 10-12 kilo alan gebeler çoğunlukla eski formlarına kavuşmakta çok zorlanmazlar. İlk 6 haftanın sonunda rahim gebelik öncesi boyutuna dönerken tutulan fazla sıvılar da verilmiş olur. Bu dönemde dengeli beslenme sürdürülürse 1-2 kilo daha verilir. Sonrasında kalan 4-5 kilo fazlalık ise hamilelik süresince vücudun ihtiyaç halinde kullanmak üzere depoladığı yağlardır. Bu kilolar da diyet yapmadan sadece yiyeceklerde seçici davranarak verilebilr. Özellikle emzirme döneminde sütü azaltabileceği için çok sıkı diyetler önerilmez ancak bu dönemde karbonhidrat alımı kısıtlanabilir. Dengeli beslenmek çok önemlidir. Akşam yemeklerini hafif yemek, egzersiz yapmak, ara öğünlere önem vermek
Doğum sonrası ağır kaldırabilir miyim?
Özellikle sezaryen ile doğumlar sonrasında ilk haftalarda dikişlerin zorlanmaması için fiziksel aktivitelerden kaçınmak gereklidir. Ağır kaldırmak ve sürekli ayakta kalmak sakıncalı olabilmektedir. Sürekli hareket halinde olmak kadar sürekli yatmak ve hareketsiz kalmak da sakıncalı olabilmektedir.
Doğum sonrası nasıl korunmak gerekir?
Doğumu izleyen dönemde adetlerin tekrar dönmesi emzirmeyen kadınlarda 6-8 haftada başlar. Emziren kadınlarda ise daha geç başlayabilir. Ancak emzirme her zaman yumurtlamayı baskılamaz ve yumurtlama olduğunda kadınlar daha doğum sonrası adet olmadan da gebe kalabilirler. Bu nedenle lohusaya mutlaka aile planlaması konusunda danışmanlık yapılmalıdır. Bugün doğumdan hemen sonra kullanılabilecek etkili ve modern yöntemler bulunmaktadır. Örneğin plasenta çıktıktan hemen sonra rahim içi araç uygulanabilmekte ya da doğumdan 12 saat sonra tüp ligasyonu yapılabilmektedir. Doğumdan 6 hafta sonra minipil adı verilen progesteron içeren doğum kontrol hapları veya 3 aylık depo enjeksiyonlar kullanılabilir.
Doğum sonrası saç dökülmesi normal midir?
Hormonal değişiklikler, beslenme değişiklikleri, ve psikolojik nedenler gebelik ve doğum sonrası dönemde saç dökülmelerine neden olabilir. Saçın dinlenme evresi olan ‘ telogen ‘ evresinde bulunan saç oranı normalde hayatın herhangi bir zamanında % 15-20 oranındadır. Gebelikte bu oran % 10 ve altına iner. Doğumdan sonraki 2 ay içinde ise bu oran % 30 lara kadar çıkar. Bu nedenle doğum sonrası dönemde 2-6. aylarda saç kaybında artış görülür. Doğum sonrası dönemde normal dökülme hızından 2-3 kat fazla saç kaybı meydana gelmektedir.Doğum sonrası Alopesi telogen saç dökülmesinin en sık tanımlanan tipidir. Eylülde büyüme pik yaparken aralık haziran arasında büyüme hızının daha düşük olduğu bilinmektedir. Bu nedenle sonbaharda doğum yapanlarda daha fazla dökülme olabilmektedir. Bu saçlar 6-12 ay içinde yeniden büyüyecektir.
Neden bazı kadınlarda saç kaybının daha fazla olduğu bilinmemektedir. Doğum sonrası saç kaybı ile ilgili diğer faktörler, sters, kan kaybı, emzirme döneminde prolaktin artışı, demir eksikliği, çinko eksikliği de sayılabilir.
